Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/classes/templates.class.php on line 68 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/classes/templates.class.php on line 72 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/classes/templates.class.php on line 68 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.short.php on line 169 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.short.php on line 169 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.short.php on line 169 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.short.php on line 169 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/classes/templates.class.php on line 60 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/classes/templates.class.php on line 64 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/classes/templates.class.php on line 72 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/classes/templates.class.php on line 104 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Deprecated: preg_replace(): The /e modifier is deprecated, use preg_replace_callback instead in /var/www/baljuvontj/data/www/baljuvon.tj/engine/modules/show.custom.php on line 98 Материалы за 21.10.2018 » Страница 3 » Нохияи Балчувон
Информация к новости
  • Просмотров: 643
  • Автор: admin
  • Дата: 21-10-2018, 17:47
21-10-2018, 17:47

Суҳбати муғризонаи ифротӣ

Категория: Хабар

Баъзе гурӯҳҳо ва шахсони тасодуфию манфиатхоҳе, ки на ҷамъият мешиносаду на касе, на бар ҷамъият заруранду на бар хасе бо расонаҳои хабарии хориҷии зери назари хадамоти махсуси кишварҳои маълум мусоҳибаву суҳбатҳо доир намуда, худро як намуд шонисониданӣ мешаванд, дар ҳоле касе намешиносад.

Аз ҷумлаи онҳо Алим Шерзамонов аст, ки худро муовини раҳбари Паймони миллии Тоҷикистон ё ба иборае думрави паймони миллӣ ҳисобида, дар сомонаҳои иҷтимоӣ ва шабакаҳои иттилоотӣ вобаста ба барқарор кардани тартибот дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон (ВМКБ) иддаои бемаврид мекунад.

Қаблан ҳам дар ҳаводиси чанд сол пеши шаҳри Хоруғ нақши мардумфиребона ва худхоҳонаи собиқ раиси бахши Ҳизби сотсиал-демократи Тоҷикистон дар ВМКБ - Алим Шерзамонов хеле рӯшан ба назар мерасид. Вай раҳбарии гирдиҳамомадагонро бар ӯҳда гирифта, худро ба иборае танзимкунанди вазъият меномид. Аммо барои боз ҳам шиддат гирифтани вазъият шароит фароҳам оварданӣ мешуд.

Бояд тазаккур дод, Шерзамонов он ҳаводисро, ки амалиёти боздошти гурӯҳҳои эҳтимолии қочоқбарони маводи мухаддир номбар мешуд ва ба бенизомиҳову эътирозҳо мепечид, мақомоти ҳифзи ҳуқуқи вилоятро гунаҳкор карда, худро сафедкунанда нишон медод, ки ба воқеият мувофиқат намекард. Шерзамонов то имрӯз дар ягон мақомоти давлатӣ фаъолият накардаву боз худро нодиру беҳамто тарошида, ҷониби давлату миллати тоҷик санги маломат мезанад. Алим шаҳрванди носипоси Тоҷикистон аст, ки заррае баҳри ободиву сарсабзии миллат накӯшидааст, вале барои мушкилоти нав ба навро эҷод кардан, заминагузорӣ мекунад. Шерзамонов дар он мусоҳиба ба ҳар суол посухи аблаҳонаву бемантиқона медиҳад ва зери таъсири кадом аҷнабӣ фаъолият намуданашро ошкор месозад. Агар вай фитнаангез намебуд, баъди ҳодисаҳои тобистони соли 2012 ҷониби Россия фирор наменамуд. Баъди орому осуда шудани вазъият дар ин минтақа моҳи сентябри соли 2013 рӯй ҷониби Хоруғ овард. Лекин боз аъмоли хиёнаткоронаи худро идома доду, мисли гузашта мардумро ба шӯр оварду ҷониби хоҷаи дигар роҳи гурезро пеш гирифт. Вай ҳатто дониши комили сиёсӣ ҳам надорад, то ҷомеаро идора кунад. Халқ ҳам намехоҳад, ки чун алимҳо аз онҳо пуштибонӣ кунанд. Ягон кас ҳамроҳи ӯ нест, ғайр аз ду-се ҷавони сархушу гумроҳ. Аксари кулли мардуми Бадахшон хостори қатъи сафсатагӯиҳои Шерзамонов шудаанд. Чунки шахси ба ном ватанпарвару ислоҳотхоҳ вазъияти имрӯзаву гӯзаштаи начандон дурро шарҳ доданӣ шуда, дар гуфтору пешниҳод ва хостаҳояш ба иштибоҳи зиёд роҳ медиҳад. Ӯ бо ин таҳлили нодурусти вазъият мардумро ба гумроҳӣ мекашад, ҳатто фиреб ҳам мекунад. Дар бораи ҳаводиси сохтаю бофтае гап мезанад, ки худаш ба гуфтааш шак меорад. Мақсади вай танҳо халқро сарсону саргардон кардан ва ба шӯр овардан аст. Амалаш танҳо рӯсиёҳӣ ва зишткориҳои ӯро нишон медиҳад. Овозаву дарвозакуниҳои Шерзамонов дар воситаҳои ахбои умум ва дигар расонаҳои интернетиву иҷтимоӣ нишон додани чеҳраи манфури худи ӯст.  То ҳол Алим ва ҳамақидагонаш пай набурдаанд, ки агар худи ӯ ва садҳо монандаш гулӯ даронанд ҳам, мардум ба ин гуна нафарони разил эътибор намедиҳанд. Мардуми сарбаланди тоҷик аз ин худмуаррифисозиҳои сохтаю бофта, лофу газофи бемаврид ва дурӯғин безор шуданд.  

 

Ф. Фаррухзода , коршиноси сиёсӣ

Информация к новости
  • Просмотров: 698
  • Автор: admin
  • Дата: 21-10-2018, 17:46
21-10-2018, 17:46

Андешаи муғризонаи сомонаи ифротӣ

Категория: Хабар

Фаъолияти ҳар васоити ахбори омма бояд ба манфиатҳои халқияту миллатҳои гуногун созгор бошад ва барои рушди ҷомеа шароити мусоид фароҳам оварад. Намояндагони расонаҳои иттилоотӣ ашхоси боваринок, баобрӯ ва ҳақиқатнигор бошанд. Вале, мутаассифона, на ҳамаи манбаъҳои хабарӣ ба нафъи башарият ва халқу миллатҳо хизмат мекунанд. Сомонаи «Payom.net» бо мусоидат ва дастгирии бевоситаи кишварҳои хориҷаи маълум арзи ҳастӣ намуда, мақсади ноором гардонидани ҷомеа ва бо ин восита, расидан ба ҳадафҳои ғаразноки худро ба бедор кардани ҳисси бадбинӣ миёни мардумон табдил додааст. Роҳбарони чунин торномаҳо бо ҳидоят ва дастгирии аҷнабиён мардуми одиро бо ҳар иғвою хабарҳои бардурӯғ зидди якдигар равона месозанд.

Дар сомонаи «Payom.net»-и ташкилоти террористӣ ва экстремистии Ҳизби наҳзати исломӣ таҳти унвони «Озодихоҳони тоҷик ва қабилаи Аче» рӯзноманигори бе ному нишон матлабе интишор дода, дар бораи охирин намояндагони қабилаи Аче, яке аз қабилаҳои бумии Амрикои лотинӣ нақл мекунад. Вай  ба онҳо баҳои нисбӣ ва гуногунмазмун медиҳад. Муаллиф дар ин мавод чӣ гуфтан ва чӣ хостани худро намедонад ва танҳо мисли мусоҳибаву гуфторҳои аъзоёни ТТЭ ҲНИ бо дурӯғ даъвоҳои бофта мекунад. Рӯҳияи истиқлолхоҳӣ ва таърихии ин қабилаи муборизро зери шубҳа гузошта, онро қавми як умр мубориз ва то ҷое хашину тунд, як қавми зоҳиран сархам ва тобеъ нишон медиҳад.

Сомонаи тахрибкор чандин воқеаҳоро аз нигоҳи худ баҳо дода, болои ин қабила бори маломатро мерезад: «Қаблан ин кавм нисбати бегонаҳо тунду хашин буда, вале дар рафторҳои дохилиқабилаӣ яке аз беҳтарин фарҳанги  ҳамзистӣ ва ҳамкориро дошт. Дар мубориза алайҳи душманон ҷасорат, зиракӣ ва оштинопазирии хос нишон медод, аммо дар баробари ҳамқабилаи худ вафодор ва ҷавонмардона рафтор мекард». Пас,  ба кадоме аз ин ҳарфҳои «нохонда мулло» метавон бовар кард. Дар ҳоле, ки дар ҳар ибора афкори зиддунақиз ҷой дорад.

Маҳз чунин рафтор моҳияти таърихии ачеҳоро гуногун нишон медиҳад: «Бо тағйири ҳадаф рафтори қабила ҳам тағйир кард. Тундӣ ва хушунат  аз берун ба дохили қабила кӯчид. Ваҳдат ва ҳамбастагии ачиҳо сол ба сол заъифтар мегашт». Агар нигоранда ҳамчун муаррих шинохта мешуд ва ё ҳамчун мутахассиси соҳаи таърихшиносӣ баромад мекард, шояд ба андешаи ӯ бовар кардан мумкин буд, вале ин нафар на аз илми таърих огаҳ асту на ба он наздикӣ дорад.

Муаллиф барои исботи андешаҳои худ, ки гӯё аз воқеияти таърихии ин қабилаи куҳан огаҳ асту, онро медонад, кирдори онҳоро мавриди тафтишу санҷиши ҳамешагӣ қарор додааст. Аммо, ҳайҳот, ки ин тавр нест.  Манзараи ачеҳоро он қадар норавшан тасвир кардааст, ки дар шуури мардуми бо воқеияти онрӯза шиноснабуда чун макони номуайян инъикос меёбад. Вале аз чӣ сабаб бошад, ки онҳоро бо мардуми тоҷик муқоиса намуданӣ мешавад ва мегӯяд: «Вазъи озодихоҳони тоҷикро  ман тақрибан ба вазъи солҳои ахири зиндагии қабилаи Аче  монанд мебинам. Ҳади ақал, қисме аз онҳоро». Торнома ба сари ҳар воқеаи таърихӣ он қадар бори маломат бор мекунаду туҳмат мезанад, ки хонандаро ба ҳайрат меорад. Андеша ва муносибати мардуми ошною  ноошноро ба ин қазия дигар карданӣ мешавад ва ҳолатҳои таърихиро  нодида мегирад.

 

Баҳром Қодир,

муаррих   

Информация к новости
  • Просмотров: 679
  • Автор: admin
  • Дата: 21-10-2018, 17:45
21-10-2018, 17:45

Амалҳои зишти ТТЭ ҲНИ

Категория: Хабар

Бояд ба хуби дарк намоем, ки Ватани азизи мо ба ҳайси як давлати соҳибистиқлол ва соҳибтамаддун дар ҷаҳони имрӯза шинохта шудааст ва ин боиси фахри шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Вале мафҳуми дигаре боиси ин хушбахтӣ ва ташвиши тоҷикону ҷаҳониён гаштааст, терроризми байналмилалӣ ва таҳмили ақидаҳои ғайрианаъанавӣ, ки ҳадафи аслиашон бо роҳи ташкили инқилоби ранга, роҳандозии нигилизми сиёсӣ ва ташкили низоъҳо дар байни омма, ба даст гирифтани қудрат дар харитаи нави сиёсии ҷаҳон аст.

Агар ба ҷаҳони имрӯза назар андозем, қалам ҷойи шамшерро гирифтааст ва халал расонидани тарзи ҳаёти суннатӣ, таҳрик додани муқовимати диниву мазҳабӣ ва ба ҷои арзишҳои аслӣ таҳмил намудани арзишҳои сунъӣ миёни ҳама гуна низоъҳо гардидааст. Ҳамаи инро ба назар гирифта, мо бояд, роҳҳои ҳифзи фазои иттилоотӣ, фарҳангӣ, маънавӣ ва арзишҳои миллии худро пешорӯи ин гуна таҳдидҳо муайян намоем.

Аз рӯзҳои аввали соҳибистиқлол гардидани Тоҷикистон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намуданд, ки мо ҷонибдори эъмори давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявӣ ҳастем. Воқеан ҳам, ин ягона роҳест, ки ниёзҳои табақаҳои гуногуни ҷомеаи моро бароварда созад. Яке аз сиёсатмадори рус Пиётр Столипин фармуда буд, «Халқе, ки дорои рӯҳия ва худогоҳии миллӣ нест, порӯеро меноманд, ки дар он решаи миллатҳои дигар сабз хоҳад шуд». Дар ҷомеаи мо қувваҳое ҷой дорад, ки мехоҳанд идеологияи маҳдуди худро, ки ба манфиатҳои гурӯҳияшон асос ёфтааст, бидуни эътирофи назару андеша ва ҷаҳонбинии аз эшон фарқкунанда ба мардум маҷбуран таҳмил намоянд. Одатан се навъи ин гурӯҳҳо дар ҷомеаи мо ба назар мерасад, ки гурӯҳи аввалӣ ҷонибдори ақоиде, ки бар исломи радикал наздикии бештаре дорад. Дувуми ҷонибдорони ақоиди атеизми ҷанговар ва сеюмӣ ҷонибдорони сиёсати арзишҳои либералӣ.

Баъди пош хурдани Иттиҳоди Шӯравӣ дар бештари мамлакатҳои пас аз шӯравӣ барои фаъолияти диниву мазҳабӣ ва озодии эътиқод заминаҳои мусоид фароҳам омад, вале, мутаассифона, дар радифи ин озодиҳо дар кишвари мо гурӯҳи аввале, ки дар боло зикр кардем, яъне қувваҳои муртакиби арзишҳои иҷтимоии динӣ низ ҷон гирифтанд ва фаъол гардидани онҳо дар ҳаёти ҷомеа боиси дигаргуниҳои бемантиқ ва ҷанги шаҳрвандӣ гардид. Имрӯз ҷомеаи  ҷаҳони талош меварзад, ки дасти дарози ин даҳшатафканиро бигирад. Аммо чуноне ки шоҳидем, вазъият рӯз аз рӯз вазнинтар шудаистодааст ва сӯистифода аз исломи сиёсӣ мамлакатҳои зиёдро ба ҳоли табоҳ расонидааст. Таъсири ин аз ҷумла ба Тоҷикистони азизи мо расид. Ташкилоти террористию экстремистии ҲНИ беш аз 40 сол дар саҳнаи сиёсии Тоҷикистон амал кард. Ҳанӯз аз солҳои 70-ум масъулини ин ҳизб мақсади ба сари ҳокимият омаданро дошт ва табдили давлати дунявиро ба давлати динӣ ба ҷомеа матраҳ мекард. Баъди муноқишаҳои дохилӣ ин ҳизб парлумонӣ гашт, аммо набудани имконияти сари қудрат омадан таввасути интихобот оқибат ниқоб аз чеҳраи аслии мақсуди онҳо кушод. Охирин мақсади онҳо табадулот буд, ки  дар охир шикаст хӯрданд. Албатта мубориза бар зидди ин хатар на танҳо вазифаи давлат ва ҳукумат аст, балки барои пешгирии ин зуҳурот тамоми ҳаракатҳои ҷамъиятӣ ва иттиҳодияву созмонҳои ғайриҳукуматӣ бояд фаъол бошанд ва ҳамарӯза дар таҳкиму пойдории сулҳу ваҳдати миллати кишвари биҳиштосоямон саҳмгузор бошанд.

 

Фирдавси Кабир

 

Информация к новости
  • Просмотров: 665
  • Автор: admin
  • Дата: 21-10-2018, 17:45
21-10-2018, 17:45

Истаравшанӣ ва тарҳи назари «ифтироқӣ ва иштирокӣ»

Категория: Хабар

     Матлаби Сайидюнуси Истаравшанӣ, ки зери домани охундҳои шиамазҳаб панаҳ бурда бо мардуму давлати Тоҷикистон душманӣ меварзад, таҳти унвони пурвоҳимаи «Парвандаи Ҳоҷӣ Умаралӣ ва Ҷамол: нуқоти ифтироқу иштирок»  дар пойгоҳи ифротии иттилоотиаш интишор ёфт. Сайидюнус дар ду банд қазияи марги рўзноманигори Саудӣ Ҷамол Хошуқчиро бо қатли раҳбари собиқи «Гурўҳи 24» Умаралӣ Қувват рўшан карда, ба қавли худаш дар қолаби «ифтироқу иштирок» (фарқият ва шабеҳият) мавриди «таҳлил» қарор додааст. Сайидюнус, одатан бозӣ кардан бо калимотро, ки дар сабки ҳиндӣ аз мушаххасоти калидӣ маҳсуб меёфт (манзур назарияпардозиҳои «ифтироқию иштирокӣ»-и вай аст), хеле дўст медорад ва бар ин асос матолибашро ҷур месозад, то дигарон ба қудрати эҷодӣ ва тафаккури таҳлилиаш ҳамду сано хонанд. Мо ҳам ба фантазияи ў ҳамду сано мехонем. Ва аммо масъалаи мазкурро дар бастагӣ бо назароти вай пайгирӣ намуда, дар се банд натиҷагирӣ кардем. Инак:   

       1. Мавриди аввали баҳси Сайидюнус ин аст, ки марги мухолифи Ҳукумати Тоҷикистон Умаралӣ Қувват бо қатли рўзноманигори варзида ва мунтақиди режими Саудӣ Ҷамол Хошуқчӣ  дар як сатҳ қарор доранд, вале аввалӣ дар сархатти расонаҳои ҷаҳонӣ қарор нагирифт. Посух ин аст, ки Ҷамол Хошуқчиро, воқеан, наметавон бо Умаралӣ Қувват, ки як соҳибкори номуваффақ будааст, дар як мақом ҷой дод. Ҷамол Хошуқчӣ рўзноманигори варзидае мебошад, ки мақолоташ дар нашрияи бонуфузтарини ҷаҳонӣ – Вашингтон-пост интишор меёфт ва аз зумраи таҳлилгарони забардасти сиёсӣ ба шумор мерафт. Аммо Умаралӣ Қувват (Худо раҳматаш кунад)-ро танҳо дар доираҳои маҳдуди бизнеси дохилӣ мешинохтанду халос ва замони ҳангомасозиҳояш баъзе доираҳои сиёсии хориҷӣ аз ў ба унвони абзори таъсиррасонӣ истифода карданд. Ин буд, ки дар хориҷ аз кишвар чанде ҳангома барпо кард ва ин ҳангомасозиҳояш ба хотири ба қудрати сиёсӣ расидан ва афзудани бизнеси хонаводагиаш иттифоқ афтода буду бас. Хошуқчӣ бошад, баръакс, рўзноманигори ҳирфаӣ буд ва агар версияи қатли ў собит шавад, аз ҷониби гурўҳҳои манфиатхоҳ сурат гирифтааст, то дар муҳитҳои сиёсии Арабистони Саудӣ ҷави нави сиёсӣ ва ҳангомаҳои тозаи геополитикӣ арзи вуҷуд намоянд ва хостҳои гурўҳҳои манфиатхоҳ бароварда шаванд.

     2. Бояд гуфт, ки мақомоти марбутаи Арабистони Саудӣ ва Туркия қазияро дар ҳамбастагӣ таҳқиқ ва бозҷўйӣ мекунанд. Ин нуктаро дар рўзҳои аввали пахши қазия мақомдорони Саудӣ иброз доштанд ва масъулини ситодҳои бозҷўйӣ дар ҳамкории танготанг макон ва авомили ҳодисаро пайгирӣ карда истодаанд. Аммо, он чи ки Сайидюнус ба унвони санаду далел манзур месозад ва бар ҳамсў шудани ду тараф – Туркия ва Саудӣ дар ҳалли қазияи Хошукчӣ таъкид меварзад, танҳо як назари инфиродӣ  аст. Бигзор бошад, вале баррасӣ ва бозбинии мунсифонаи парвандаи нобудии Ҷамол Хошуқчӣ ба манфиати Саудӣ мебошади Ин аст, ки валиаҳди Саудӣ Муҳаммад бен Салмон гурўҳи кории вежа тартиб дода, қазияи мазкурро мавриди баррасӣ қарор медиҳад. Дигар ин ки нуфуз ва обрўйи сиёсӣ ва давлатии Саудӣ васати моҷаро қарор дорад, аз ин лиҳоз, гурўҳи вежаи таҳлилӣ ва бозҷўйии Саудӣ дар ҳамбастагӣ бо хадамоти ташхисии Туркия масъаларо ҷиддӣ пайгирӣ менамоянд, то ҳадсу гумонҳоро дар робита бо даст доштани давлати Саудӣ дар қатли Хошуқчӣ аз миён бардорад. Дар ин миён Туркия ҳам, барои он ки нуфузи сиёсиашро дар минтақа аз даст надиҳад, ҳеҷ кадом бозиеро (ки Сайидюнус ҳадс мезанад) эҷод намекунад, то латмаи ҷиддие дар пайкари сиёсию  давлатиаш ворид нагардад. Афзун бар ин, ИМА ва шахси Раисҷумҳур қазияро ҷиддӣ пайгирӣ менамоянд ва, фаразан, агар Туркия дар сўйистифодаи масъалаи қатли Хошуқчӣ ҷойе ба иштибоҳ биравад, танишу шикофҳо миёни Саудӣ, ИМА ва Туркия амиқтар мегарданд. Ин аст, ки Туркия манфиатдор нест қазияро ѓайримунсифона бозҷўйӣ намояд ва Саудиро ба иҷбор тарафи худ бикашад, то ниёзҳои сиёсию геополитикиашро дар минтақа бароварда созад. Албатта, изҳорназарҳое, ки  таҳлилгарони сиёсии туркӣ устоди донишгоҳи равобити байналмилали ТуркияҚадир Хосс ва генерали бознишастаи турк Аҳмад Ёвуз дар шабакаи «Алҷазира» ироа доштаанд, барои радду бадали қазия ва шинохтани авомили зарурӣ заруранд, аммо онҳоро дар натиҷагирӣ минҳайси эталон наметавон пазируфт, иттифоқан, навиштаи Сайидюнус ҳам як мавқеъгирии мунҳасир ба фард ва доираҳои фармоишӣ асту бас.

       3. Сайидюнус, тавре ки қаблан ишора рафт, парвандаи қатли Умаралӣ Қувватро бо нобудии Хошуқчӣ дар як тарозу санҷидан мехоҳад ва Туркияро дар додуситадҳо миёни Ҳукумати Тоҷикистон ва Туркия муқассир мешуморад. Мавқеъгирии Сайидюнус маълум аст. Фаразан, агар дар куштори У. Қувват Ҳукумати Тоҷикистон ва сохторҳои амниятӣ муқассир мебуданд (ки ин танҳо фарзияи Сайидюнус ва ҳаммаслаконаш асту бас), Туркия кайҳо ин қазияро рўшан мекард ва дар сархатти ахбори расонаҳои минтақавӣ қарор медод. Ин имкониятро Туркия дорад, аммо  чун дар он ангезаи сиёсиро надид, муҷримро пайдо ва ҳабс намуда, парвандаро ба итмом расонид. Илова бар ин, Туркия аз пинҳон кардани далоили даст доштани тими амниятӣ дар куштори У. Қувват чӣ манфиати молию сиёсӣ медид ва ё ба истилоҳи ирониён, чӣ гираш меомад? Ҳеҷ ва фикр накунам, ки барои манфиати ночизе Туркия маводи тафтишотиро пинҳон дорад ва бо обрў ва нуфузи минтақавиаш саҳлу осон бозӣ кунад. Бигзарем, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар қатли Умаралӣ Қувват, аслан даст надорад, чунки ў шахсияти харизматике набуд, ки атрофаш миллатро ҷамъ карда тавонад ва тарҳи инқилоберо роҳандозӣ созад. Ҳатто дар миқёси маҳал У. Қувватро намешинохтанд, чи расад ба сатҳи ҷумҳурӣ. Аз ин ҷост, ки ду нафар – У. Қувват ва Ҷамол Хошуқчӣ, чи аз лиҳози нуфузу мартабаи сиёсию иҷтимоӣ ва чи аз ҷиҳати донишу фазилат шабеҳи ҳам нестанд ва наметавон ҳар дуро дар як мизони фикрӣ ва сиёсӣ андозагирӣ кард.  

 

   Фаридун Ориёӣ

  

 

Назад Вперед

Тегхо

Анбори хабархо

Декабрь 2024 (2)
Ноябрь 2024 (2)
Октябрь 2024 (1)
Сентябрь 2024 (1)
Июль 2024 (1)
Май 2024 (5)
^